Cenzura w sztuce polskiej po 1989 roku. Aspekty prawne (tom 1)
— Jakub Dąbrowski, Anna Demenko

Dyptyk książkowy Cenzura w sztuce polskiej po 1989 roku to pierwsze opracowanie, w którym w sposób kompleksowy poddano analizie problematykę ograniczania wolności ekspresji artystycznej w III RP.

Publikacja obejmuje dwa uzupełniające się ujęcia – prawne oraz historyczne (z uwzględnieniem politycznych i społecznych aspektów zjawiska).

Pierwszy tom łączy refleksję z zakresu różnych obszarów badawczych, przede wszystkim prawa oraz teorii i historii sztuki. Takie bezprecedensowe ujęcie umożliwia nowe spojrzenie na podejmowaną problematykę oraz ułatwia kompetentne formułowanie wniosków. Tom obejmuje m.in. rozważania nad znaczeniem sztuki w kontekście ogólnych zasad odpowiedzialności karnej oraz szczegółową analizę wybranych regulacji prawnokarnych, które najczęściej stają się przyczyną konfliktów między działalnością artystyczną a prawem. Autorzy, uwzględniając specyfikę artystycznej wypowiedzi, wzbogacają perspektywę dogmatyczną o odniesienia do konkretnych kazusów.

W książce opisane i przeanalizowane zostały także procesy „o sztukę”, wśród których najwięcej uwagi poświęcono sprawom Adama „Nergala” Darskiego oraz Krzysztofa Kuszeja. W uzupełnieniu zarysowano szersze, międzynarodowe tło prawnej ochrony wolności wypowiedzi artystycznej – zwłaszcza w sytuacjach konfliktu z wolnością religijną.

Jakub Dąbrowski (ur. 1977), absolwent Wydziału Prawa i Administracji oraz historii sztuki na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Odbył staże w Tate Modern Gallery oraz Victoria & Albert Museum w Londynie. W 2013 roku w Instytucie Historii Sztuki UAM pod kierunkiem prof. Piotra Piotrowskiego obronił dysertację doktorską pt. Swoboda wypowiedzi artystycznej w Polsce po 1989 roku. Adiunkt w Katedrze Historii Sztuki Polskiej Najnowszej na Wydziale Zarządzania Kulturą Wizualną Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Laureat nagrody Stowarzyszenia Historyków Sztuki im. Szczęsnego Dettloffa.

Anna Demenko (ur. 1978), absolwentka Wydziału Prawa i Administracji na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Wydziału Nauk Prawnych na Rheinische-Friedrich-Wilhelms-Universität w Bonn. W 2012 roku uzyskała tytuł doktora nauk prawnych broniąc na Wydziale Prawa i Administracji UAM dysertację poświęconą zagadnieniom transgranicznego postępowania karnego. Adiunkt w Zakładzie Prawa Karnego na Wydziale Prawa i Administracji UAM. Od 2007 roku prowadzi indywidualną praktykę adwokacką.

Spis treści

Spis skrótów
Wstęp
I Jurydyzacja estetyki – estetyzacja prawa
II Wolność sztuki w Konstytucji RP
III Sztuka a polskie prawo karne
   3.1 Wprowadzenie
   3.2. Sztuka w kontekście zasad odpowiedzialności karnej
   3.3. Główne obszary konfliktów między sztuką i prawem
   3.4. Podsumowanie
IV. Sztuka i prawo – kontekst międzynarodowy
4.1. Sztuka a ochrona wolności religijnej – przegląd rozwiązań prawnych, kazusów i kontrowersji
4.2. Wolność artystycznej wypowiedzi w orzecznictwie Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu
Zakończenie