W tym numerze główny materiał poświęcamy documenta 14 kuratorowanemu przez Adama Szymczyka. Nie jest to zadanie łatwe, bo impreza jest olbrzymia, a w dodatku przeniesiona z Kassel do Aten i z powrotem. Tekst Adama Mazura o tym wydarzeniu to zatem „Temat numeru”, ale w „siedemnastce” pojawia się też zajawka Biennale w Wenecji. W tym roku w naszym pawilonie gościmy amerykańską artystkę Sharon Lockhart, której „polski” projekt również przybliża Mazur. Ciąg dalszy obu wątków w numerze wrześniowym.
Tymczasem w Polsce rozkręca się Rok Awangardy. W związku z tym w „siedemnastce” znalazł się esej Yve’a-Alaina Boisa poświęcony teoretycznemu dziełu Katarzyny Kobro i Władysława Strzemińskiego – Kompozycji przestrzeni. Obliczenia rytmu czasoprzestrzennego, tekstowi opublikowanemu w 1921 roku. Mimo że ta teoretyczna rozprawa dwojga kanonicznych awangardzistów jest mało znana, to ma rewolucyjny charakter. Z kolei Bois to jeden z najważniejszych historyków sztuki naszych czasów. Innymi słowy, lektura obowiązkowa.
Miód na skołatane serca czytelników „Szumu” to tekst świetnego artysty, fotografa i eseisty Marcina Sudzińskiego o roli pszczół w kulturze i sztuce. Od Bruegla do Barneya – takie rzeczy tylko u nas! Z pewnością nie będziecie się też nudzić przy rozmowie Jakuba Banasiaka z Piotrem Nowickim, legendą sceny galeryjnej, od czterech dekad w tym biznesie. Nie o dealerkę jednak tu tylko chodzi. Nowicki wszystko wie, wszystkich zna i był w miejscach, o których wam się nie śniło.
Ateny, Wenecja, Warszawa, a co tam w Rydze? O scenie łotewskiej pisze specjalnie dla nas krytyczka, artystka i kuratorka Santa Mičule. Jeśli jesteście spragnieni zagranicznych wieści, odsyłamy was też do recenzji wystawy Marii Lobody w wileńskim CAC i eksperymentalnej wystawy w Ostrawie, gdzie szukające swojej tożsamości PLATO definiuje siebie jako młodą dziewczynę. Dyrektor tej placówki, Marek Pokorny, zagościł z tej okazji w rubryce „Wskazane”.
„Felieton artysty” przygotowała tancerka i choreografka Marta Ziółek, która pisze dla nas o gniewie kobiet i jego politycznej sile. Bezpośrednim komentarzem do aktualnej polityki kulturalnej w Polsce jest z kolei praca Jiřiego Davida, klasyka czeskiej sceny artystycznej, którą znajdziecie przy spisie treści. Swoje indywidualne wypowiedzi, ujęte w graficznych formach na „Stronach artysty”, przygotowali dla nas Diana Lelonek, Tytus Szabelski i Līga Spunde.
W „Szumie” nie może zabraknąć recenzji. Jeśli chcecie być na czasie, rzućcie okiem na ostatnie strony. Znajdziecie tam wszystko, co się wyróżnia, choć nie zawsze w pozytywnym sensie. Od wystawy w Muzeum Sztuki w Łodzi, przez Potęgę awangardy w Muzeum Narodowym w Krakowie, otwarcie Muzeum nad Wisłą, siłowanie się z polskością w CSW Zamek Ujazdowski, prezentację outsider artu w Muzeum Śląskim, aż do popisów Łodzi Kaliskiej w PGS Sopot, urządzanych przy kuratorskim wsparciu Moniki Małkowskiej. Tym razem to nie fejk, Małkowska naprawdę była kuratorką, a my na poważnie jej wystawę zrecenzowaliśmy.
W końcu od tego jesteśmy.
Tekst: Jakub Banasiak, Adam Mazur, Karolina Plinta
Spis treści
19
OD REDAKCJI
tekst: Jakub Banasiak, Adam Mazur, Karolina Plinta
44
DO WIDZENIA
Robert Brylewski
50
FELIETON
Eeny, Meeny, Miny, Moe
Catch a Tiger by the Toe
If He Hollers, Let Him Go
tekst: Marta Ziółek
54
TEMAT NUMERU
Matka wszystkich wystaw. documenta 14 (Ateny)
tekst: Adam Mazur
fotografie: Karolina Zajączkowska
70
TEORETYCZNIE / ROK AWANGARDY
Kobro i Strzemiński raz jeszcze
tekst: Yve-Alain Bois
78
STRONA ARTYSTY
Tytus Szabelski
Diana Lelonek, Tortulla Muralis (Brodek Murowy) na płycie głównej
80
BLOK
Między tym, co jest, a tym, co wymarzone – sztuka na Łotwie
tekst: Santa Mičule
89
STRONA ARTYSTY
Līga Spunde, Hope You Are Doing Well
90
INTERPRETACJE
Milena, Milena…
tekst: Adam Mazur
96
ROZMOWA
Słowo kupieckie. Z Piotrem Nowickim rozmawia Jakub Banasiak
fotografie: Karol Grygoruk
112
OBIEKT KULTURY
Duch ula
tekst: Marcin Sudziński
124
RECENZJE
176
WSKAZANE
Marek Pokorný
Spis treści recenzji
124
Maria Loboda, I am radiant, I am radiant, I am radiant in my defeat, tekst: Arkadiusz Półtorak
127
Superorganizm. Awangarda i doświadczenie przyrody, tekst: Joanna Kobyłt
129
Wystawa malarstwa Mariana Bogusza i Zbigniewa Dłubaka, tekst: Piotr Słodkowski
131
Możliwość rzeźby. Pracownia Jerzego Jarnuszkiewicza; Jerzy Jarnuszkiewicz. Notatki z przestrzeni, tekst: Piotr Policht
134
Potęga awangardy, tekst: Wojciech Szymański
136
Gołkowska. Wystawa otwarta, tekst: Marcin Ludwin
138
Monika Sosnowska, Modele 2007–2017, tekst: Arkadiusz Półtorak
140
Syrena herbem twym zwodnicza, tekst: Jakub Gawkowski
143
Preparatory Portrait of a Young-Girl, tekst: Aleksandra Goral
145
Fetysz, tekst: Daria Grabowska
147
Prabhakar Pachpute i Rupali Patil, Zwiastunki chaosu, tekst: Piotr Policht
150
Anna Passakas, Radosław Kudliński, Made in Blue Republic; Sputnik Photos. Stracone terytoria. Nowy koniec, tekst: Wojciech Albiński
152
Jacek Jagielski, Ulotna trwałość horyzontu. Prace z lat 1984–2017, tekst: Piotr Kosiewski
154
Diana Lelonek, Zoe-terapia (w procesie), tekst: Łukasz Musielak
156
Nie jestem już psem, tekst: Agata Pyzik
159
Łódź Kaliska, Parada wieszczów, tekst: Piotr Policht
161
Głęboka woda – wystawa w procesie, tekst: Daga Ochendowska
163
Muzeum Rytmu, tekst: Antoni Michnik
166
Biel kolorem śniegu. Tadeusz Kantor i Artyści z kręgu Cricot 2. Rzym 1979, tekst: Marta Kudelska
168
Późna polskość. Formy narodowej tożsamości po 1989 roku, tekst: Jakub Gawkowski
171
Zofia Rydet. Zapis socjologiczny 1978–1990, tekst: Wojciech Wilczyk
173
Perfumy. Posłowie do dezindustrializacji, tekst: Agata Pyzik