„Szum” ma pięć lat! Za nami 21 numerów wydania drukowanego, dobrze ponad 1,5 tys. tekstów w internecie, dziesiątki tysięcy opublikowanych zdjęć, rysunków i memów, a przede wszystkim setki współpracujących z nami osób: autorek, artystów, projektantek, korektorów, drukarzy, księgarzy i wszystkich tych, bez których „Szumu” by nie było. W tym czasie wiele się zmieniło – kiedy zaczynaliśmy, nie było „mafii bardzo kulturalnej”, na rynku ciągle trwała hossa, niedawno oddane do użytku instytucje sztuki współczesnej lśniły nowością, a politycy zajmowali się „ciepłą wodą w kranie”, z powodzeniem mamiąc ludzi kultury „jednym procentem”. W pierwszych numerach staraliśmy się mapować tę rzeczywistość, opisując poszczególne segmenty pola sztuki. A później przyszła zmiana – „dobra” zmiana. Niby tylko pięć lat – a jakby minęła cała epoka. Próbujemy ją uchwycić w „Temacie numeru”, w którym wraz z najwybitniejszymi krytykami sztuki typujemy pięć najważniejszych wydarzeń minionych pięciu lat. Piotr Kosiewski, Piotr Sarzyński, Karol Sienkiewicz oraz Stach Szabłowski w jednym miejscu – tylko w „Szumie” (niestety na udział w naszym plebiscycie nie zgodziły się Monika Małkowska i Karolina Staszak). W temacie krytyki zostajemy także w „Interpretacjach”, w których Adam Mazur omawia antologię świętej pamięci „Obiegu”, pokazując przy okazji, jak robi się szum. „Blok” nie mógł być w tym numerze inny – Agata Pyzik drobiazgowo analizuje brawurową wystawę Ediego Hili w stołecznym Muzeum Sztuki Nowoczesnej. W „Obiekcie kultury” Zofia Krawiec przygląda się twórczości Mai Berezowskiej, przypomnianej ostatnio przez Paulinę Ołowską za sprawą wystawy Amoreski (omówienie tej ostatniej znajdziecie, rzecz jasna, w dziale „Recenzje”, gdzie piszemy ponadto o kilkunastu innych pokazach i książkach). Z kolei w dziale „Teoretycznie” rządzi Maria Anto – rządzi na dobre i na złe. Retrospektywie artystki w Zachęcie i apendyksu do wystawy w Fundacji Arton wnikliwie przyglądają się Ewa Toniak i Wiktoria Szczupacka. Szczególnie ekspozycja w galerii narodowej budzi wątpliwości autorek, dlatego tym bardziej polecamy rozmowę Adama Mazura z Adamem Szymczykiem – oczywiście o tym, jak i po co robić wystawy sztuki współczesnej. Na deser – „Wskazane” profesor Marii Poprzęckiej.

Z okazji swoich urodzin pozwoliliśmy sobie na małe szaleństwo. Po pierwsze, odnowiliśmy makietę pisma, a właściwie zrobił to Dominik Cymer ze studia Cyber Kids on Real. Design zmienia się jeszcze szybciej niż sztuka – mamy nadzieję, że nowy layout przypadnie wam do gustu. Po drugie, specjalne wydanie rubryki „Do widzenia” przygotowała dla nas Pola Dwurnik, która jeszcze w prowadzonym przez nas „Obiegu” rysowała kronikę towarzyską. Po trzecie, przygotowaliśmy – jakżeby inaczej – pięć okładek jubileuszowego wydania. Oddaliśmy je artystom, którzy na naszym froncie jeszcze nie gościli – a powinni. Okładki numeru 21 przygotowali: Tomasz Kręcicki, Joanna Piotrowska, Agnieszka Polska, Witek Orski i Jakub Julian Ziółkowski. Wszystkie znajdziecie  w naszym sklepie internetowym. Mamy nadzieję, że lektura jubileuszowego wydania będzie dla was tak ekscytująca jak dla nas przygotowywanie go!

 

Spis treści

OD REDAKCJI

11 tekst: Jakub Banasiak

DO WIDZENIA

36 Pola Dwurnik, Tyle razy się zarzekałam…

TEMAT NUMERU

38 Sztuka w Polsce 2013–2018. Pięć lat „Szumu”

INTERPRETACJE

54 Jak się robi szum w krytyce, czyli kilka uwag o antologii „Obiegu”

tekst: Adam Mazur

BLOK

70 Edi Hila albo wizualność późnego socjalizmu

tekst: Agata Pyzik

OBIEKT KULTURY

84 Gorszycielka

tekst: Zofia Krawiec

TEORETYCZNIE

94 Retrospektywa kontra archiwum

tekst: Wiktoria Szczupacka

100 Zaczarowana historia albo o antytezowaniu abstrakcji

tekst: Ewa Toniak

ROZMOWA

108 Strzeżcie się Danaów

Z Adamem Szymczykiem rozmawia Adam Mazur

STRONA ARTYSTY

126 Katka Blajchert, Zakłady fryzjerskie. Utrwalanie tradycji rzemieślniczej

127 Łukasz Radziszewski, Kirovskije

128 Paweł Nowak, Droga kropli życia

129 Adelina Cimochowicz, Muzeum Nerwicy

RECENZJE

130

WSKAZANE

176 Maria Poprzęcka

Spis treści recenzji

131 Obcy w domu. Wokół Marca ’68

135 Przyszłość będzie inna. Wizje i praktyki modernizacji społecznych po roku 1918

138 Twarda awangarda. Stażewski, Sosnowski, Bąkowski

141 Jak tak dalej pójdzie wchłonę cały wszechświat

144 A. CIMOCHOWICZ Jak się dziś czujecie?

146 L. TARASEWICZ, M. DMITRUK Zaleszany

150 J. WÓJCIK Niedzielne popołudnie

153 J. RAJKOWSKA Samobójczynie

156 P. OŁOWSKA Amoreski: Intelektualny koktajl erotyki kobiecej

158 P. MATECKI Małe obrazy

161 A. RZEPECKI Nowe prace

162 P. SUSID Widzę, że sobie nie radzicie

164 D. BUCZKOWSKA, M. SMANDEK, Wywoływanie rzeźby

166 E. ZARZYCKA Nie jestem Zofią Rydet

168 K. BREGUŁA Skwer

170 Ł. GUZEK Rekonstrukcja sztuki akcji w Polsce

173 Socrealizmy i modernizacje