Tekst: Karolina Plinta
Od redakcji
Koniec roku to czas przypominania wydarzeń dobrych i ciekawych, ale i tych, które raczej nie zasługują na pochwałę – także w sztuce. Trzymając się tej prostej formuły, w grudniowym numerze „Szumu” przygotowaliśmy ranking Rózgi i róże, czyli pisane pół żartem, ale całkowicie szczere podsumowanie mijającego roku w sztukach wizualnych w Polsce. Ilustracje do tego materiału przygotował Bolesław Chromry, artysta, który towarzyszy nam (a my jemu) już od dłuższego czasu. Chromry jest także autorem okładki świąteczno-noworocznego numeru „Szumu”. Niech żyje prokrastynacja!
Jesienny sezon artystyczny zaczął się z przytupem. W dziale „Blok” Jakub Gawkowski pisze o 10 edycji Warszawy w Budowie, tym razem kuratorowanej przez ukraiński kolektyw Visual Culture Research Center. Tematykę sztuki Europy Środkowo-Wschodniej kontynuuje Piotr Słodkowski w dziale „Teoretycznie”, opisując wystawę Orient w Bunkrze Sztuki. Omówienia pozostałych najciekawszych wystaw jesieni znajdziecie w dziale recenzji, gdzie piszemy między innymi o wybranych pokazach z Warsaw Gallery Weekend, ale i takich wydarzeniach, jak prezentacja twórczości Piotra Uklańskiego w Muzeum Narodowym w Krakowie, przekrojowy pokaz prac Wojciecha Fangora w radomskiej Elektrowni czy indywidualne wystawy Agnieszki Polskiej (w Hamburger Banhof) i Agnieszki Brzeżańskiej (w Gdańskiej Galerii Miejskiej).
Dział „Interpretacje” poświęcamy Ewie Partum, a konkretnie jej archiwum i praktykom dokumentacyjnym. Problem ten rozpatruje Karolina Majewska-Güde, proponując reinterpretację praktyk kuratorskich dotyczących dorobku tej klasyczki sztuki feministycznej. Jeszcze inne spojrzenie na archiwum, czy też może raczej archiwalne ślady funkcjonowania rzeźb, proponuje Maria Poprzęcka, która w dziale „Obiekt kultury” pisze o wystawie Matki oryginałów w Królikarni. Z kolei w „Rozmowie” publikujemy opowieść Ryszarda Ziarkiewicza, legendarnego kuratora i wydawcy „Magazynu Sztuki”, którego wysłuchał Jakub Banasiak.
Jako że „Szum” to nie tylko teksty, ale również materiały wizualne, zachęcamy do zapoznania się z działem „Do zobaczenia”, w którym tym razem publikujemy unikatowe zdjęcia z kalendarza Pauliny Ołowskiej Tractonelli. Na „Stronach artystów” znajdziecie natomiast prace Agnieszki Grodzińskiej, Martyny Kielesińskiej, Karoliny Jarzębak, działającej pod pseudonimem Smutna Buśka, oraz Jana Możdżyńskiego. Rewersem dla otwierającego ten numer rankingu redakcji jest prywatne the best of przygotowane dla nas przez Wojciecha Kozłowskiego, dyrektora BWA Zielona Góra. Życzymy wam udanej lektury – mamy nadzieję, że od deski do deski – i do przeczytania w 2019 roku!
Spis treści
13
OD REDAKCJI
tekst: Karolina Plinta
26
TEMAT NUMERU
Rózgi i róże
tekst: Duch Świąt
ilustracje: Bolesław Chromry
42
INTERPRETACJE
What Ewa Partum Made Me Do… Czas, miejsce, archiwum
tekst: Karolina Majewska-Güde
54
OBIEKT KULTURY
To, co ukryte
tekst: Maria Poprzęcka
62
BLOK
Sąsiedztwo w budowie
tekst: Jakub Gawkowski
72
TEORETYCZNIE
Europa Środkowa, czyli wieczny problem. Wokół Orientu w krakowskim Bunkrze Sztuki
tekst: Piotr Słodkowski
84
DO WIDZENIA
Paulina Ołowska, Tractonelli
tekst: Clément Dirié
90
ROZMOWA
Byłem okiem. Z Ryszardem Ziarkiewiczem rozmawia Jakub Banasiak
fotografie: Karol Grygoruk
108
STRONA ARTYSTKI/ARTYSTY
Agnieszka Grodzińska, Rotowir (Snakes)
Martyna Kielesińska, Tom the Cat
Karolina Jarzębak, feelsbadman
Jan Możdżyński, Moralna Panika
114
RECENZJE
176
WSKAZANIE
Wojciech Kozłowski
Spis treści recenzji
115 AGNIESZKA BRZEŻAŃSKA, Cała Ziemia Parkiem Narodowym, tekst: Stach Szabłowski
118 Peer-to-Peer. Praktyki kolektywne w nowej sztuce, tekst: Aleksander Kmak
121 WŁODZIMIERZ BOROWSKI, No to co? Nic. No właśnie, tekst: Wiktoria Kozioł
124 PIOTR UKLAŃSKI, Polska, tekst: Piotr Kosiewski
128 Co pozostało, tekst: Piotr Policht
131 Cześć, giniemy!, tekst: Anna Batko
134 DEIMANTAS NARKEVIČIUS, Rocking the State, tekst: Jakub Knera
138 AGNIESZKA POLSKA, The Demon’s Brain, tekst: Piotr Kosiewski
142 AGNIESZKA SOSNOWSKA, Performans oporu, tekst: Karolina Plinta
144 WOJCIECH FANGOR, Optyczne wibracje, tekst: Bogusław Deptuła
146 Kontrakt rysownika, tekst: Piotr Kosiewski
149 LUDMIŁA POPIEL, JERZY FEDOROWICZ, Formy nikłe, tekst: Piotr Policht
152 Forum Nowych Autonomii Sztuk, tekst: Bożenna Stokłosa
155 Gdybym był księżycem
ŁUKASZ GORCZYCA, ŁUKASZ RONDUDA, Szyja. Awangarda i alkohol, tekst: Karolina Plinta
159 EWELINA CHRZANOWSKA, ADAM RZEPECKI | JOANNA PIOTROWSKA, tekst: Aleksander Kmak
162 The Theater of Robert Anton, tekst: Witold Mrozek
164 Wonder Woman, tekst: Piotr Policht
166 YULIA KRIVICH, Zuchwałość i młodość
MICHAŁ IWANOWSKI, Go home, Polish, tekst: Jakub Majmurek
168 Samospełniająca się przepowiednia
AGATA INGARDEN, Dom, tekst: Daria Grabowska
170 POTENCJA, Interes
Groszowe Sprawy Deluxe, tekst: Piotr Policht
173 Prêt-à-porter, tekst: Zofia Krawiec