Tekst: Karolina Plinta, Piotr Policht

Od redakcji

Drugi kwartał 2019 roku w sztuce i kulturze wizualnej zapewne zapadnie wszystkim w pamięć jako czas „afery bananowej” w Muzeum Narodowym w Warszawie czy skandalu wokół „tęczowej Maryjki” – w związku z tymi incydentami łatwo zapomnieć o kluczowych wydarzeniach artystycznych sezonu, ale czerwcowy „Szum” śpieszy z pomocą. W „Temacie numeru” obszernie przedstawiamy sylwetkę Romana Stańczaka. Pod podszewkę prezentowanego na Biennale w Wenecji w Pawilonie Polonia Lotu zagląda Stach Szabłowski, nicując przy okazji mit narastający wokół artysty. Sporym sukcesem może także pochwalić się Jaśmina Wójcik, której film Symfonia fabryki Ursus już zdobywa nagrody na zagranicznych festiwalach. O koncepcji tego monumentalnego projektu i jego znaczeniu w kontekście historii transformacji ustrojowej w Polsce pisze dla nas Jakub Majmurek w dziale „Teoretycznie”.

Potransformacyjne i technologiczne zmiany to także tło dla istniejącego równie długo jak III RP Biennale WRO. O historii tej imprezy oraz o samym środowisku wrocławskiej neoawangardy opowiadają Violetta i Piotr Krajewscy w obszernej rozmowie z Jakubem Banasiakiem i Marcinem Ludwinem. W dziale „Blok” poszukiwania wschodnioeuropejskiej tożsamości pod postacią stylu postsowieckiego, jego antenatów i alternatyw rekonstruuje Karolina Plinta. Zmaganiom z peryferyjną modernizacją, globalnymi relacjami władzy i przepływami kapitału z innej perspektywy przygląda się z kolei Arkadiusz Półtorak, który w dziale „Interpretacje” prześledził rozwój kariery i zainteresowań Janka Simona. W samym centrum globalnego art worldu chce natomiast sytuować się Muzeum Susch Grażyny Kulczyk – kontekstowi powstania placówki, jej rozmaitym znaczeniom oraz, last but not least, pierwszej wystawie, kuratorowanej przez Kasię Redzisz, w „Obiekcie kultury” uważnie przypatruje się Piotr Kosiewski.

Idąc bardziej globalnym tropem w myśleniu o sztuce, w tym numerze do stron artystek i artystów zaprosiliśmy Annę Hulačovą, Rūtenė Merk i Nikę Kupyrovą, ale znalazło się tu miejsce i dla lokalnych młodych osobowości – Marty Krześlak, Krzysztofa Piętki i Sebulca. W dziale „Do widzenia” dopełniają je prace Honzy Zamojskiego. We „Wskazanych” natomiast poprzez zwięzłe the best of opowiada nam o sobie Jarosław Trybuś. Na końcowych kilkudziesięciu stronach tradycyjnie już znajdziecie recenzje z najważniejszych wydarzeń ostatnich miesięcy – od wystawy Joanny Piotrowskiej w Tate po solo Hiwy K w Zachęcie i aktualny highlight CSW Zamek Ujazdowski, czyli Plastyczność planety. Czytajcie nas w wakacje!

Spis treści

11

OD REDAKCJI

tekst: Karolina Plinta, Piotr Policht

30

TEMAT NUMERU

Opowieść o nicowaniu, nicowanie opowieści

tekst: Stach Szabłowski

fotografie: Bartosz Górka

48

INTERPRETACJE

Janek Simon. Ekstrawagancki antropolog kapitalistycznych perwersji

tekst: Arkadiusz Półtorak

66

BLOK

Przykuc, Wołga, Nowy Wschód. Wokół mody na styl postsowiecki

tekst: Karolina Plinta

82

OBIEKT KULTURY

Muzeum Susch. Oględziny miejsca

tekst: Piotr Kosiewski

96

TEORETYCZNIE

Czego uczą nas widma

tekst: Jakub Majmurek

108

DO WIDZENIA

Honza Zamojski

114

ROZMOWA

Tkanie w każdym kierunku

Z Violettą i Piotrem Krajewskimi rozmawiają Jakub Banasiak i Marcin Ludwin

fotografie: Łukasz Rusznica

136

STRONA ARTYSTKI/ ARTYSTY

Anna Hulačová, Graceful Ride

Rūtenė Merk, Cameo

Nika Kupyrova, The Hollow

Marta Krześlak, Po balu

Krzysztof Piętka, Napięcie (Codzienna psychoza niewidzialnego psychoplagiatora

podglądana przez nastoletnią ciężarną papieżycę autoplagiatorkę)

Sebulec, Upadła Angelica…

142

RECENZJE

196

WSKAZANE

Jarosław Trybuś

Spis treści recenzji

143

„Polska” na eksport, tekst: Iwona Kurz

146

ANDRZEJ SZCZERSKI, Transformacja. Sztuka w Europie Środkowo-Wschodniej po 1989 roku

tekst: Piotr Kosiewski

150

PIOTR PIOTROWSKI, Globalne ujęcie sztuki Europy Wschodniej, tekst: Wojciech Szymański

153

ANDRZEJ PARUZEL, Szczekał na mnie wnuk psa, który szczekał na Strzemińskiego

tekst: Grzegorz Borkowski

156

Stany skupienia, tekst: Karolina Plinta

159

Zapraszanie. Sarkis – Kantor, tekst: Arkadiusz Półtorak

161

Zjednoczona Pangea, tekst: Jakub Gawkowski

164

Bezludzka Ziemia / FORENSIC ARCHITECTURE, Centrum Natury Współczesnej

tekst: Jakub Gawkowski

168

HIWA K, Wysoce nieprawdopodobne, choć nie niemożliwe, tekst: Arkadiusz Półtorak

171

EWA PARTUM, moją galerią jest idea. archiwum galerii adres, tekst: Martyna Nowicka

175

PAWEŁ JARODZKI, Wystawa bez tytułu, która miała się nazywać „Idę z nożem przez miasto”

tekst: Łukasz Musielak

178

JOANNA PIOTROWSKA, All Our False Devices, tekst: Adam Przywara

181

Sztuka kobiet. Iwona Lemke-Konart, tekst: Karolina Majewska-Güde

184

TERESA MURAK, Jestem, tekst: Martyna Nowicka

186

MONIKA DROŻYŃSKA, Something Is No Yes, tekst: Wiktoria Kozioł

189

STEFAN SŁOCKI, Pejzaże, tekst: Jakub Banasiak

192

JADWIGA MAZIARSKA, Jak mam panu na to odpowiedzieć?, tekst: Anna Baranowa