Wrzesień to tradycyjnie początek nowego sezonu w kulturze: nowe wystawy, premiery książek najważniejszych autorów, filmowe hity. My też przygotowaliśmy moc atrakcji. Numer otwieramy pionierskim esejem Karoliny Plinty o tym, w jaki sposób Internet zmienił oblicze polskiej sztuki. Marta Skłodowska przygotowała dla nas obszerną relację z Manifesta 10 – prosto z Sankt Petersburga. Od czasu Berlin Biennale 7 nie było bardziej politycznego miejsca na globalnej mapie sztuki, dlatego relacja z imprezy to nasze „Wydarzenie”. Jesteśmy przekonani, że skutki wystawy kuratorowanej przez Kaspera Königa (przy wsparciu Joanny Warszy) będą odczuwalne jeszcze długo. Z kolei „Obiekt Kultury” przybrał w tym wydaniu formę nietypową: Łukasz Izert rozmawia z Ewą Tudorską, właścicielką Galerii Autorskiej Ewa Tudorska, która zniknie z pejzażu Warszawy wraz z wyburzeniem legendarnego Domu Handlowego Sezam. Galeria pani Tudorskiej to rewers dominującej narracji o transformacji polskiego pola sztuki, wypierany i pomijany. Postanowiliśmy przypomnieć o jego istnieniu. Bohaterem „Rozmowy” tego numeru „SZUMU” jest natomiast malarz, którego nikomu przedstawiać nie trzeba. Wilhelm Sasnal opowiada nam o swoich najnowszych pracach, w tym filmie Huba i komiksie Lawa. A także o tym, że nie chce odgrywać już buntownika i nade wszystko ceni dzisiaj… brak ryzyka. Materiał ilustrują najnowsze płótna artysty. Efektownych obrazów nie zabraknie też w dziale „Do Widzenia”, gdzie prezentujemy prace Karola Komorowskiego, jednego z najbardziej obiecujących fotografów najmłodszego pokolenia.

Numer uzupełniają dwa materiały specjalne. Pierwszy to światowa premiera manifestu Krzysztofa Wodiczko Awangarda transformatywna zilustrowanego specjalnie dla nas przez Joannę Rajkowską. Jesteśmy przekonani, że tak ważny teksty warto zachować, dlatego tym razem dział „Teoretycznie” przybrał formę zeszytu, który można wyrwać i ustawić na półce z książkami. No właśnie – książki. To nasza druga niespodzianka. Od tego numeru recenzje książkowe będą ukazywać się w osobnym bloku. Na dobry początek trzy gorące pozycje. W numerze – już tradycyjnie – znajdziecie również kilkanaście recenzji najważniejszych wystaw ostatniego kwartału oraz felietony naszych stałych autorów. A na deser dziesięć swoich „naj” wskazuje Krzysztof M. Bednarski. Życzymy miłej lektury!

Spis treści

s. 21
OD REDAKCJI
tekst: Jakub Banasiak, Adam Mazur

Temat numeru
s. 32
PRZODOWNICY SIECI
tekst: Karolina Plinta

Felieton
s. 59
DZIEŃ ŚWIRA
tekst: Wojciech Szymański

Obiekt Kultury
s. 60
FRONTEM DO KLIENTA
tekst: Łukasz Izert

Wydarzenie
s. 70
BIAŁA JEST NOC
tekst: Marta Skłodowska

Felieton
s. 85
GRANTOZA CZAS START
tekst: Zuzanna Stańska

Felieton
s. 86
UWOLNIĆ (W SOBIE) AI WEIWEIA
tekst: Karolina Plinta

Teoretycznie
s. 87
AWANGARDA TRANSFORMATYWNA: MANIFEST TERAŹNIEJSZOŚCI
Krzysztof Wodiczko

Rozmowa
s. 88
BRAKUJĄCY DOKUMENT Z PRZESZŁOŚCI
z Wilhelmem Sasnalem rozmawia Jakub Banasiak

Do widzenia
s. 102
WIRTUALNOŚĆ ZNIKNĘŁA
Karol Komorowski

Wskazane
s. 164
Krzysztof M. Bednarski

s. 106
RECENZJE

Spis treści recenzji

s. 108
Międzynarodowy Festiwal Sztuk Wizualnych Alternativa 2014. „Błędnik codzienności„
Instytut Sztuki Wyspa, Gdańsk
tekst: Adam Mazur

s. 110
„W stronę instytucji krytycznej„
Galeria Miejska Arsenał, Poznań
tekst: Piotr Kosiewski

s. 112
Anna Baugmart, „Zaśpiewajcie, niewolnicy„
Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki, Kraków
tekst: Wojciech Szymański

s. 115
„Nad rzeką, której nie ma„
Galeria Sztuki Współczesnej BWA Sokół, Nowy Sącz
tekst: Karolina Plinta

s. 118
Slavs&Tatars, „Długonoga lingwistyka. Niesforne nosówki„
Arsenał, Białystok
tekst: Karolina Plinta

s. 121
OUT OF STH. 4. Międzynarodowe Biennale Sztuki Zewnętrznej
12. Przegląd Sztuki Survival. „Miasto-stan zapalny„
Wrocław
tekst: Marcin Ludwin

s.125
Christoph Draeger, „Unforced Errors„
lokal_30, Warszawa
tekst: Piotr Drewko

s. 128
„Kosmos wzywa! Sztuka i nauka w długich latach sześćdziesiątych„
Narodowa Galeria Sztuki Zachęta, Warszawa
tekst: Piotr Słodkowski

s. 131
„Instalatorzy„
Art Stations, Poznań
tekst: Aleksander Kmak

s. 133
Stanisław Dróżdż, „Pomysły„
Muzeum Współczesne Wrocław
tekst: Piotr Słodkowski

s. 135
VI Festiwal Sztuki w Przestrzeni Publicznej Otwarte Miasto/Open City „Ulotność i Trwanie„
Lublin
tekst: Piotr Kosiewski

s. 138
„Byliśmy„
BWA Tarnów
tekst: Anna Mituś

s. 143
Norman Leto, „Photon„
CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa
tekst: Agata Pyzik

s. 145
Istvan Kantor, „Media revolt„
Renoma WRO, Wrocław
tekst: Adam Mazur

s. 149
„Zbrodnia w sztuce„
„Papieże
MOCAK, Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie
tekst: Wojciech Wilczyk

KSIĄŻKI

s. 154
„EWA PARTUM„
Instytut Sztuki Wyspa, Alternativa Editions, Gdańsk
tekst: Wiktoria Szczupacka

s. 157
„Paweł Kwiek. 1, 2, 3… Ćwiczenia operatorskie. Fotografia, film, wideo„
Fundacja Arton, Warszawa
tekst: Zofia Maria Cielątkowska

s. 159
Wilhelm Sasnal, „Lawa„
Anton Kern Gallery, Fundacja Galerii Foksal, New York — Warszawa
tekst: Konrad Schiller

s. 161
„NATALIA LL DOING GENDER„
Fundacja Lokal Sztuki, lokal_30, Warszawa
tekst: Wojciech Szymański

projekt
zespół wespół